8-10% chorych po przebytym udarze mózgu ma kolejny udar w ciągu każdego następnego roku. Spośród chorych z przemijającymi zaburzeniami krążenia mózgowego (objawy ostrzegawcze, mały udar) u 20% dochodzi w ciągu roku do pełnego udaru mózgu i trwałych objawów.
Czy można temu zapobiegać? Tak, można!!!
Należy
1) systematycznie leczyć choroby sprzyjające udarowi mózgu:
– nadciśnienie tętnicze
– cukrzycę
– choroby serca
– hipercholesterolemię
– otyłość
Trzeba
2) zmienić styl życia:
– nie palić papierosów
– nie nadużywać alkoholu
– prowadzić aktywny tryb życia
Powinno się
3) systematycznie przyjmować:
Leki antyagregacyjne – jeżeli przyczyną udaru jest miażdżyca tętnic (zwężenie, niedrożność), nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hipercholesterolemia. Leki te hamują zlepianie się płytek krwi w miejscu uszkodzonego naczynia, zapobiegając w ten sposób tworzeniu się skrzeplin.
Do tej grupy leków należą:
• kwas acetylosalicylowy (aspiryna),
• klopidogrel, tiklopidyna, dipirydamol o przedłużonym działaniu.
Najczęściej stosowana jest aspiryna w dawce od 75 do 150 mg.
lub
Leki antykoagulacyjne – jeżeli przyczyną udaru jest zator pochodzący z serca (głównie w przypadku migotania przedsionków). Leki te silnie hamują tworzenie się skrzeplin. Do tej grupy leków należą:
tzw. tradycyjne doustne antykoagulanty (leki z grupy antagonistów witaminy K)
• acenokumarol,
• warfaryna,
tzw. nowe doustne antykoagulanty (bezpośrednie inhibitory czynników krzepnięcia)
• rywaroksaban,
• eteksylan dabigatranu.
U chorych, u których istnieją przeciwwskazania do stosowania leków antykoagulacyjnych, stosuje się leki antyagregacyjne. Leczenie lekami antykoagulacyjnymi wymaga szczególnego nadzoru ze strony lekarza i współpracy pacjenta lub jego rodziny. Leki te silnie hamują tworzenie się skrzeplin.
Leki antykoagulacyjne działają znacznie silniej od leków antyagregacyjnych, co wymaga:
- Dokładnego przestrzegania zaleconej przez lekarza dawki leku.
- Zwracania uwagi na objawy, które mogą świadczyć o zbyt silnym działaniu leku.
- A w przypadku starszej generacji doustnych antykoagulantów również:
• okresowej kontroli stopnia ich działania, czyli badania krzepliwości krwi (INR najczęściej w przedziale 2-3, ale są choroby, które wymagają wyższego wskaźnika – o tym poinformuje lekarz),
• zwracania uwagi na dodatkowo przyjmowane pokarmy i leki, które w istotny sposób wpływają na siłę działania leków przeciwzakrzepowych. - Antykoagulanty nowej generacji nie wymagają monitorowania układu krzepnięcia.
Objawy świadczące o zbyt silnym działaniu leków przeciwzakrzepowych:
• krwawienia z dziąseł podczas mycia zębów,
• krwawienia z nosa,
• krew w moczu,
• zwiększone krwawienia miesiączkowe u kobiet,
• siniaki na skórze.
W razie wystąpienia któregoś z powyższych objawów należy niezwłocznie powiadomić lekarza!
UWAGI:
1) Koniecznie zwróć uwagę, jaka jest dawka leku w twoich tabletkach, a jaką zalecił lekarz.
2) Każdemu lekarzowi, który udziela ci porady, powiedz, że przyjmujesz antykoagulanty.
3) Pamiętaj, że masz zmniejszoną krzepliwość krwi, unikaj urazów.
4) Nie wolno używać tych leków w ciąży.
5) Kontroluj ciśnienie krwi, podwyższone ciśnienie zwiększa prawdopodobieństwo krwawienia.
Piśmiennictwo:
Kuczyńska-Zardzewiały A, Członkowska A, Co należy wiedzieć o udarze mózgu? Poradnik dla pacjentów, ich rodzin i wszystkich zainteresowanych. (Str 35-37)