Budowa serca
Serce położone jest po lewej stronie klatki piersiowej, w dolnej części klatki piersiowej pomiędzy prawym i lewym płucem. Składa się z czterech jam, dwóch przedsionków i dwóch komór. U osoby dorosłej ma mniej więcej formę stożka.
Funkcja serca
Serce stanowi centralny organ narządu krążenia. Zbudowane jest z wyspecjalizowanej poprzecznie-prążkowanej tkanki mięśniowej gotowej do kontynuowania nieustannej pracy mechanicznej w czasie całego życia człowieka. Serce posiada własne naczynia krwionośne, zwane naczyniami wieńcowymi, których zadaniem jest pokrycie zapotrzebowania pracującego mięśnia sercowego w tlen i produkty odżywcze. Mięsień sercowy jest rodzajem pompy, tłoczącej nasyconą tlenem krew do wszystkich zakątków ciała. Zasadniczą czynnością serca jest przepompowywanie krwi z układu żylnego do układu tętniczego poprzez krążenie płucne, w którym ulega ona wysyceniu tlenem. Ilość krwi przepompowywanej przez serce w ciągu minuty jest określana przez zapotrzebowanie organizmu na tlen, a więc przenoszącą go krew.
Krew o niskiej zawartości tlenu powraca z tkanek obwodowych organizmu do prawego przedsionka poprzez żyłę główną górną (z górnej części ciała) i żyłę główną dolną (z dolnej części ciała). Z prawego przedsionka przemieszcza się poprzez zastawkę trójdzielną do prawej komory, aby zostać stamtąd przepompowana do krążenia płucnego poprzez pień płucny i jego odgałęzienia, czyli prawą i lewą tętnicę płucną, kierujące krew odpowiednio do prawego i lewego płuca. W krążeniu płucnym dochodzi do wymiany gazowej pomiędzy krwią a wdychanym powietrzem atmosferycznym. Z organizmu oddawany jest nadmiar dwutlenku węgla, powstały podczas przemian metabolicznych, a pochłaniany jest tlen niezbędny do dalszej pracy i rozwoju wszystkich komórek naszego ciała. Tlen łączy się z hemoglobiną zwartą w krwinkach czerwonych (tzw. erytrocytach). Krew z płuc powraca do serca poprzez cztery żyły płucne, które znajdują ujście w lewym przedsionku. Stamtąd krew poprzez zastawkę mitralną przepompowywana jest do lewej komory serca, skąd wyrzucana jest na obwód najpierw do aorty, tętnicy głównej. Następnie poprzez jej odgałęzienia o coraz to mniejszej średnicy rozprowadzana jest do wszystkich tkanek naszego organizmu.
Piśmiennictwo:
- Bochenek A, Reicher M. Wiadomości ogólne o naczyniach krwionośnych. W: Układ naczyniowy. Anatomia człowieka. Tom III. Bochenek A, Reicher M, red.; PZWL 1993: 125-148.
- Bochenek A, Reicher M. Układ naczyń tętniczych. W: Układ naczyniowy. Anatomia człowieka. Tom III. Bochenek A, Reicher M, red.; PZWL 1993: 149-349.
- Lenartowski B. Fizjologia układu krążenia. W: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Tom II. Traczyk WZ, Trzebisk A, red.; PZWL 1990: 90-168.